De groei van:
Digitale geletterdheid: Expeditie digitaal
met koploperscholen Zuiderpark College en Mavo Centraal
Kinderen zijn een groot deel van de dag online. Voor veel zal dat niet veel anders worden zodra zij gaan werken. Want op de arbeidsmarkt van de toekomst zijn digitale vaardigheden onmisbaar. Het is belangrijk dat kinderen leren om op een positieve, verantwoorde manier mee te doen in deze digitaliserende wereld. De gemeente Rotterdam biedt met Expeditie digitaal een handreiking aan scholen die met digitale geletterdheid aan de slag willen.
Expeditie digitaal is een unieke inspiratietour, die wordt georganiseerd door de gemeente Rotterdam, IT Campus Rotterdam en de Rotterdamse schoolbesturen, in samenwerking met Kennisnet en SLO. Het traject kent twee lijnen: 1) Op je eigen school werk je met je zelf samengestelde werkgroep aan een plan voor digitale geletterdheid voor jouw school. De expeditiebegeleiding is in handen van O21 en ondersteunt je daarbij. 2) Daarnaast bezoek je inspiratiebijeenkomsten waar je geprikkeld wordt over diverse onderwerpen binnen digitalisering.
Gezamenlijke ambitie voor Rotterdamse leerlingen Wat betekent digitalisering voor het onderwijs? Kansen, maar ook risico’s, zo blijkt. Het is belangrijk daarover na te denken. Dit hebben gemotiveerde schoolleiders van Mavo Centraal en het Zuiderpark College de afgelopen maanden met hun team (online) gedaan tijdens Expeditie digitaal. Zij hebben een gezamenlijke ambitie Rotterdamse leerlingen een voorsprong te geven in de ontwikkeling van digitale vaardigheden, met in het bijzonder aandacht voor digitale geletterdheid.
Digitale geletterdheid heeft als doel leerlingen op eigen kracht te leren functioneren in een samenleving waarin digitale technologie en media een belangrijke plaats heeft. Smartphones en online gaming zijn niet meer weg te denken in de belevingswereld van onze leerlingen, maar dit betekent niet dat zij bewust, verantwoordelijk, kritisch en creatief gebruik kunnen maken van digitale technologie en media. Denk bijvoorbeeld aan het toegang krijgen tot informatie en actief kunnen deelnemen aan de hedendaagse én toekomstige (informatie)samenleving.
In het Rotterdamse onderwijsbeleid Gelijke kansen voor elk talent wordt het belang van digitale geletterdheid in de klas erkend. Enerzijds omdat een gebrek aan digitale geletterdheid regelmatig tot problemen in de klas leidt (zoals sexting, fake news, etc.). Anderzijds omdat ICT- en programmeervaardigheden in steeds meer banen essentieel zijn. Willen we onze leerlingen een goede kans geven in het leven en op de arbeidsmarkt in het bijzonder, dan moeten we hen daarvoor nu al digitale vaardigheden bijbrengen. Het is belangrijk voor scholen om hier vooruitlopend op de curriculumherziening mee aan de slag te gaan.
Angelique Verhoef, LMC-beleidsmedewerker onderwijs en kwaliteit, neemt namens LMC-VO deel aan de werkgroep digitale geletterdheid en heeft geholpen bij het op touw zetten van de expeditie. De groep is gestart met het bepalen van een gezamenlijke ambitie rondom digitale geletterdheid en vanuit deze sessies is het initiatief Expeditie digitaal tot leven geroepen.
“We zijn enorm trots dat veel scholen, ondanks de coronamaatregelen die getroffen moesten worden, toch gestart zijn met de ontwikkeling van een plan van aanpak voor digitale geletterdheid.
De noodzaak voor digitalisering is op alle scholen zichtbaar, en de veerkracht van de afgelopen maanden op scholen heeft aangetoond dat we het ook écht kunnen waarmaken” vertelt Daphne Swart, programmamanager IT Campus Rotterdam.
IT-talent voor de stad IT Campus Rotterdam zet zich in voor meer en beter IT-talent voor de stad en dat doen we al vanaf primair- en voortgezet onderwijs. Het belang van een goede basis skill set is enorm voor de kansen op de arbeidsmarkt.
16 Rotterdamse scholen deden mee In Expeditie digitaal worden Rotterdamse po en vo-scholen ondersteund bij het ontwikkelen van een plan van aanpak voor digitale geletterdheid in het curriculum. Begin maart startte de eerste expeditie, kort daarna is deze noodgedwongen digitaal gecontinueerd. Naast inspirerende sprekers hebben de 16 deelnemende scholen ook begeleiding gekregen van netwerkorganisatie 021 bij de ontwikkeling van hun plan van aanpak. Op 8 juni hebben alle deelnemende scholen hun vorderingen, in proces en plan, aan elkaar gepresenteerd.
Op Onderwijs010.nl/expeditiedigitaal worden binnenkort de bijdragen van de deelnemende scholen gedeeld om inzicht te krijgen in het proces en de plannen van aanpak. Begin oktober kunnen scholen zich inschrijven voor deelname aan de tweede rit van Expeditie digitaal die in november zal starten. Meer informatie hierover wordt later bekend gemaakt.
Partners:
Benieuwd naar de LMC-koploperscholen Mavo Centraal en Zuiderpark College?
Lees hun bevindingen van de expeditie:
Mavo Centraal Leerlingen beschouwen het als vanzelfsprekend dat zij leven met digitale technologie en media. Toch benutten zij lang niet alle mogelijkheden en zijn ze zich vaak niet bewust van wat zij doen en delen via social media. De afgelopen maanden hebben wij (Sietske Grinwis, Thierry Krassenburg en ik) de kans gekregen om als werkgroep vanuit Mavo Centraal met Expeditie digitaal te onderzoeken wat digitalisering voor ons onderwijs kan betekenen. Tijdens expeditie zijn wij op een virtuele tour geweest langs verschillende experts op het gebied van digitalisering en digitale geletterdheid. Tussendoor zijn we geholpen door een procesbegeleider om een plan van aanpak digitale geletterdheid voor Mavo Centraal te maken. Concreet heeft dit plan geholpen om het Activiteitenplan van volgend schooljaar aan te scherpen op het gebied van digitalisering.
Formatieve cultuur Komend schooljaar willen wij ons richten op het verder uitbouwen van de formatieve cultuur en het door ontwikkelen van de leerlijn DTI/ITTL. Bij beide speerpunten speelt digitalisering een belangrijke rol. Met DTI/ITTL ontwikkelt de school het schooleigen programma waarin leerlingen in een doorlopende leerlijn door middel van praktijkopdrachten kennismaken met nieuwe technologieën en deze leren toepassen. De leerlijn omvat de componenten van het 21e-eeuwse vaardighedenonderwijs met daarbinnen de domeinen van digitale geletterdheid.
Magister.me Door het uitbouwen van de leercultuur waarin formatieve evaluatie een belangrijke rol speelt, maken we het leren steeds zichtbaarder (John Hattie). Digitale mogelijkheden helpen ons om hierin de volgende stappen te maken. Eén van de activiteiten is het uitrollen van Magister.me. Dit is een innovatief leerplatform dat maatwerk écht makkelijk maakt. Het helpt docenten leerlijnen te arrangeren en daarin eenvoudig te differentiëren. Daarnaast verschaft het de leerling, docent, coach én ouders vakoverstijgend overzicht en inzicht in waar de leerling staat zodat coaching gericht kan worden ingezet. De slotbijeenkomst van Expeditie digitaal was inspirerend, ook om de plannen van de andere scholen te horen! Frans van Stokhem, teamleider Mavo Centraal
Zuiderpark College Na het bijwonen van de bijeenkomst van de gemeente: Rotterdam Digivaardig op 3 februari 2020 was het voor ons duidelijk: met deze ‘expeditie’ willen we meedoen. Het Zuiderpark College ziet het belang van de digitale geletterdheid en we willen onze leerlingen ‘Future Proof’ opleiden. Er ligt een grote kans om onze leerlingen, die voor een groot gedeelte uit een achterstandsituatie komen, op voorsprong te zetten door hun digitale vaardigheden en hun kennis van technologie te vergroten. Het is een behoorlijke uitdaging en een grote opdracht, maar het geeft ook energie om hiermee bezig te zijn.
Vooral online samengewerkt Met de collega’s Tim Wildschut en Karim Belhaj heb ik de werkgroep Expeditie digitaal voor Zuiderpark opgezet. We hebben na een aantal bijeenkomsten met IT Campus en andere deelnemende scholen een plan van aanpak gemaakt om digitale geletterdheid in te voeren op onze school. Alleen de eerste bijeenkomst was live op locatie bij de IT Campus, maar verder hebben we vooral online samengewerkt en ondertussen zijn we met elkaar in een steile leercurve terecht gekomen. Het gevoel van urgentie om voldoende kennis te hebben is steeds groter geworden. Mede door de coronacrisis, blijkt dat het onderwijs uitermate goed voorbereid moet zijn op een digitaal geletterd leven.
In grote lijnen staat het volgende in het plan: - Om digitale geletterdheid succesvol te implementeren moeten de digitale middelen en de hardware op orde zijn. - Het heeft de voorkeur dat zowel docenten als leerlingen hun eigen device hebben. Hierin moeten we slimme keuzes maken en geld zien vrij te maken. - Het is van belang dat docenten hun eigen digitale vaardigheden op orde hebben, daarom organiseren we het komende jaar trainingen waarin we van en met elkaar te leren. - Het voorstel is om digitale geletterdheid in de onderbouw als apart vak aan te bieden. En het moet een onderdeel zijn van elk vak, overal op dezelfde manier gebruikt. De basis voor deze vaardigheden moet voor zowel docenten als leerlingen in orde zijn. Daar zetten we de komende jaren op in.
Het Zuiderpark College start volgend jaar met de GL/TL klas 1 met SmartTech. Een klas die helemaal gericht is op het geven van technologie en digitale vaardigheden. Alle 21e -eeuwse vaardigheden krijgen hier een plek. Het lesgeven wordt projectmatig, met gebruik van een scrumwand in een prachtig lokaal. We werken daarbij intensief samen met de IT Campus en bedrijven die carrière inspiratoren leveren (P-tech). Deze klas zal zijn uitstraling in de gehele school hebben en de ervaring die we hier opdoen, nemen we de komende jaren alle collega’s mee om steeds meer digitaal vaardig te worden. Jet Roodnat – Kievit, teamleider onderbouw en projectleider SmartTech Zuiderpark College
