PROJECT SOCIALE VEILIGHEID
‘De krachten bundelend naar sociale veiligheid in het Rotterdamse voortgezet onderwijs’
In september 2020 besloten LMC-VO, Yulius, Koers VO, BOOR, CVO, EUR en De Waag hun krachten te bundelen en zich samen met de gemeente Rotterdam in te zetten voor een sociaal veilig(er) Rotterdams onderwijs.
Inmiddels zijn we ruim twee jaar en talloze samenwerkingsvormen verder: met docenten, hulpverleners, ondersteuningscoördinatoren, ouders, mentoren, medewerkers ouderbetrokkenheid, jongerenwerkers, beleidsadviseurs, politiemedewerkers en wetenschappers. Er blijkt grote betrokkenheid en onderlinge verbondenheid te zijn rondom dit thema. Dat bleek ook uit de massale opkomst (ruim 500 professionals) op 22 september jl. tijdens de conferentie ‘Agressie en wapenbezit onder Rotterdamse jongeren’ in De Kuip (zie voor een terugblik). De uitvoering van dit meerjarige project ligt in handen van het Expertisecentrum van de Eenheid Zorg van LMC Voortgezet Onderwijs. Bekijk ook de video compilatie van de conferentie.
“In de basis worden we als adviesraad bijgestaan door een projectgroep bestaande uit een vertegenwoordiger van elke organisatie in het samenwerkingsverband.”
aldus Bianca Sterkenburg, programmamaker Innovatie & Subsidies van Yulius
Bianca vertegenwoordigt Yulius (organisatie gespecialiseerd in geestelijke gezondheidszorg die gespecialiseerd onderwijs biedt) als lid van de adviesraad van het project en is een echte aanjager van verbinding en samenwerking. Lees in het onderstaande interview over Bianca's drijfveren, ervaringen en ambities.
Bianca Sterkenburg
Jij zet je in voor meer verbinding en samenwerking, niet alleen tussen het onderwijs en partners, maar ook tussen het vo en vso. Wat drijft jou daarin?
“Wat een mooie vraag, fijn dat dit zichtbaar is! De bevlogenheid komt voort uit het feit dat ik in mijn werk mijn persoonlijke waarden ‘verbinden, vertrouwen en authenticiteit’ mee kan en mag nemen. Vanuit oprechte interesse in anderen kunnen zien waar wij als gedreven professionals van elkaar kunnen leren en elkaar aanvullen. Dit alles ten behoeve van de ontwikkeling van leerlingen. Niet alleen de leerlingen binnen het gespecialiseerd onderwijs, maar alle leerlingen. Hoe meer verbinding er ontstaat tussen alle onderwijsprofessionals in het delen en/of aanbieden van expertise, hoe groter de kans op succeservaringen binnen ieders unieke leerproces, ook die van professionals. We kunnen allemaal dat verschil maken, dat doen we samen. Een win-win situatie toch?”
Waarom vind je de samenwerking binnen het project belangrijk?
“Omdat ik ook hier kijk naar de leerling die centraal staat, ongeacht of deze leerling onderwijs volgt op een reguliere school voor voortgezet onderwijs of binnen het gespecialiseerd onderwijs. De leerlingen zijn burgers, onderdeel van onze samenleving en dus van het grotere geheel. Daar voel ik een sterke gezamenlijke, maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het verstevigen van de sociale veiligheid in en rondom scholen kunnen we niet individueel aanvliegen. De kracht zit hem wat mij betreft in het collectief. ‘Welke interventies werken wel en welke niet? Hoe doen jullie dat binnen jullie bestuur en waar kunnen wij elkaar inspireren met effectieve interventies?’ Essentiële vragen binnen onze samenwerking die ook mede aan de grondslag lagen voor de organisatie van de conferentie.”
Wat heeft het samenwerkingsverband volgens jou opgeleverd tot nu toe?
“Het samenbrengen van diverse partners heeft geleid tot een breder perspectief. Het is heel menselijk om naar de situatie te kijken vanuit je eigen professionaliteit en karakter. Aan tafel zitten met veel partijen en naar dezelfde situaties kijken levert een verruiming van je blikveld op. Dat in combinatie met de daaruit voortvloeiende praktische werkwijzers, de inspirerende werksessies op de conferentie en de versteviging van een wijkgericht en regionaal netwerk. We hebben mooie eerste stappen gezet!”
Hoe kijk jij buiten het project om naar de samenwerking, zowel binnen het onderwijs als tussen onderwijs en partners? Welke kansen zie je?
“Haha, daar kan ik nog uren over doorpraten. Ik zie overal kansen! In mijn ideale wereld staat de leerling echt centraal en niet alleen op papier. Het is zichtbaar door een goede relatie met zowel de leerling als het netwerk en de partners eromheen. Niet alleen over de leerling in gesprek, maar ook met de leerling. We benutten elkaars expertise en durven zelf-reflectief te zijn. We vertrouwen op elkaar en voelen de veiligheid om tijdig aan te geven als we het even niet meer weten en vragen om hulp. Binnen en buiten besturen. Regulier en gespecialiseerd onderwijs. Samen blijven zoeken naar de juiste aansluiting. Samen dezelfde taal spreken. Dat is wat samenwerking in verbinding voor mij betekent.”
Samenwerken met ouders
Naast samenwerking binnen en tussen organisaties is er in het samenwerkingsverband ook volop aandacht voor de samenwerking met ouders. Zo is er een werkwijzer ‘Agressie en wapenbezit in de klas - Samenwerken met ouders’ ontwikkeld ter ondersteuning van onderwijsprofessionals bij het versterken van het contact en de samenwerking met ouders rondom dit thema (zie: Samenwerken met ouders - Onderwijs010). Op het OPDC Rotterdam gebeurde dat door een traject dat zich richtte op het versterken van de samenwerking met ouders om meer overeenstemming te realiseren tussen school en thuis over de benadering van jongeren. De jeugdhulpverleners werden begeleid bij het intensiveren van het contact met ouders, er zijn diverse scholingen georganiseerd en er is een werkboek ‘Samenwerken met ouders’ ontwikkeld.
Janny van Heerbeek
Voor het OPDC-traject werkten we samen met Janny van Heerbeek, deskundige op het gebied van opvoedondersteuning. Janny begeleidde de jeugdhulpverleners bij het inventariseren van het contact met ouders. Sinds dit schooljaar is Janny vanuit Enver (biedt jeugdhulpverlening op het OPDC) werkzaam als gedragswetenschapper op het OPDC. Zij licht haar visie op effectief samenwerken graag toe. Lees hieronder verder.
Jij zet je al je hele carrière in voor het welzijn van jongeren en hun ouders. Wat beweegt jou daartoe?
“Ik ga ervan uit dat ouders het allerbeste willen voor hun kinderen en hun uiterste best doen om hun kinderen zo goed mogelijk op te voeden. Opvoeden gaat 24 uur per dag door en vraagt veel van ouders. Als ouders eenmaal een patroon ontwikkeld hebben in de omgang met hun kinderen, kan het zijn dat die manier van opvoeden hen verder afbrengt van het doel dat zij hebben.
Elke ouder heeft als doel dat hun kind zich later kan redden en een prettig en gezond leven kan leiden. Het is dus heel fijn als je met ouders in gesprek kunt over opvoeding; als je gewoon eens even stil kan staan bij wat je nu eigenlijk aan het doen bent. Die bewustwording zorgt er vaak voor dat ouders anders gaan opvoeden en bijvoorbeeld meer op de positieve dingen van een kind gaan letten in plaats van te reageren op negatief gedrag. Ik vind het bijzonder dat je daar als professional een bijdrage aan kunt leveren. Ik geloof in de dialoog: je gebruikt kennis en ervaring van de ouders en van jezelf als professional. En zo kom je verder.”
Waar heeft het intensiveren van de samenwerking met ouders toe geleid op het OPDC?
“We gaan uit van de pedagogische driehoek. Als je ouders ziet als experts binnen hun domein (thuissituatie) ga je je er ook in verdiepen en word je wijzer van elkaar. Die samenwerking is essentieel voor de positieve ontwikkeling van de jongere. Tijdens het traject merkten we dat het aanspreken van ouders op hun ervaringsdeskundigheid ervoor zorgde dat zij zich serieus genomen voelden en het vertrouwen groeide. Over het algemeen zijn we geneigd om ouders op te zoeken bij problemen; maar juist door in een vroeg stadium samen te werken kun je met elkaar in gesprek blijven als het ingewikkeld wordt.”
Wat is jouw visie op de samenwerking tussen scholen en ouders?
“Ik zou willen dat er veel meer ruimte is om van elkaars expertise gebruik te maken. Investeren in ouders, in samenwerking, is een keuze. Het is belangrijk dat school en ouders elkaar zien als partners met hetzelfde doel: dat kinderen en jongeren hun talenten kunnen ontwikkelen. Daarom is het belangrijk dat ouders en school elkaar steunen en bij onduidelijkheden en misverstanden elkaar opzoeken. Daarnaast is het van belang dat scholen zich ervan bewust zijn dat contact met ouders inhoudt dat de school aansluit bij ouders en hun taal spreekt. Van ouders mag betrokkenheid, bereikbaarheid en inzet verwacht worden.”
Heb je tips voor collega’s om de samenwerking met ouders te verbeteren?
“Heb plezier in samenwerken! Denk in mogelijkheden in plaats van beperkingen en zie samenwerken als een uitdaging.”
Meer informatie?
Wil je meer informatie over het project, de werkwijzer, simulatie of de conferentie? Kijk op Agressie en wapenbezit in de klas - Onderwijs010. Of stuur een e-mail naar: info@expertisecentrumrotterdam.nl.
Lees in de vorige editie over het project: Conferentie ‘Agressie en wapenbezit onder Rotterdamse jongeren’ Conferentie - e-magazine #12 Sociale veiligheid Project: sociale veiligheid - e-magazine #10
