ICT IN HET ONDERWIJS

LMC-DIGIPROOF

Met de doelstelling ‘LMC-DIGIPROOF 2022’ scherp in het vizier, en de geleerde lessen uit de coronapandemie in het achterhoofd, wijden we vanaf deze editie van het e-magazine steeds een apart hoofdstuk aan deze opdracht. Deze keer nemen we je mee in de grote lijnen van de aanpak voor het behalen van de doelstelling, en stellen we de collega's van de denktank LMC-DIGIPROOF aan je voor.

Aanpak

Wat houdt ‘LMC-DIGIPROOF 2022’ eigenlijk in?

De samenleving en economie veranderen continu door de opmars van digitalisering en nieuwe technologieën. Ook in het onderwijs kunnen we niet om deze ontwikkeling heen. In het belang van onze leerlingen sorteren we hier als het ware op voor, door onze (docenten)teams te ondersteunen in hun taak om nu en in de toekomst ICT doelgericht in te zetten in leersituaties.

Zo realiseren we dat niet alleen nu, maar óók in de toekomst de pedagogisch-didactische basis - de kwaliteit - méér dan op orde blijft. Dit speerpunt staat met stip op één in het rijtje van zeven speerpunten binnen de LMC-strategie (op deze pagina van de LMC-website vind je hier meer informatie over).

image

Waarom, hoe en waarmee we dit voor elkaar willen krijgen, kunnen we visualiseren aan de hand van de hier getoonde afbeelding. Deze is geïnspireerd op de bekende ‘Golden Circle’ van Simon Sinek. Onze drijfveren staan daarin centraal: waarom ('why') doen we wat we doen, oftewel wat willen we bereiken? Vervolgens bepalen we hoe ('how') we dat willen bereiken en wat ('what') we daarvoor concreet aan stappen willen gaan nemen. We voegen hier een element aan toe: de 'who'. Hieronder gaan we kort in op elk van deze onderdelen. Ieder onderdeel draagt wezenijk bij aan de beweging richting LMC-DIGIPOOF 2022. N.B. In dit artikel wordt vooral gesproken over docenten. Het moge duidelijk zijn dat hier ook OOP en management worden aangesproken.

WHY?

Vanwaar ook alweer de doelstelling 'LMC-DIGIPROOF 2022'?

Wat ons drijft is de wens om onze leerlingen hun eigen weg te laten vinden richting een zinvol en zelfstandig bestaan, dat bij hen past en wat hen gelukkig maakt. Zoals onze nieuwe voorzitter Lorenzo Civile al beschrijft in zijn voorwoord: “Ik vind het bijzonder en ben dankbaar dat ik mee mag werken om onze leerlingen (…) díe bagage mee te geven om kritische, verantwoordelijke, veerkrachtige, zelfwaarderende en fijne burgers van de toekomst te worden”. We willen onze leerlingen dus voorbereiden op een toekomst, waarvan we vanwege de snelle technologische ontwikkelingen nog niet weten hoe deze eruit ziet. Daarom zijn vaardigheden zoals kritisch denken, creativiteit maar ook wendbaarheid en ondernemendheid belangrijker dan ooit. Deze vaardigheden zijn van belang om een gezond en gelukkig bestaan te kunnen hebben. Naast deze vaardigheden is digitale geletterdheid cruciaal. Wie digitaal geletterd is, heeft meer kans op de arbeidsmarkt. Bovendien verkleint het de weerstand tegen snelle veranderingen in een technologische samenleving.

Dit alles vraagt om (continue) herziening en aanpassing van onze onderwijsaanpak. Kortom: als wij willen dat onze leerlingen zich nu en in de toekomst kunnen aanpassen, vergt dat ook iets van ons eigen adaptief vermogen.

HOW?

Wat betekent deze doelstelling voor ons in de praktijk, en hoe gaan we die bereiken?

Recent is de denktank LMC-DIGIPROOF opgericht om dit verder te onderzoeken. Deze bestaat uit voortvarende en enthousiaste collega’s, waaronder een aantal die begin vorig jaar tijdens een ICT-studiereis naar Londen, diverse scholen en de ‘BETT education technology event’ bezochten. De uitgangspunten voor de leden van de denktank zijn de volgende drie pijlers:

  • Digitale geletterdheid;
  • Digitale didactiek;
  • Technologie.

Met digitale geletterdheid wordt bijvoorbeeld bedoeld dat een LMC-docent bepaalde applicaties zoals Word of Excel weet toe te passen in het onderwijsproces. Of dat hij of zij de leerlingen erin traint veilig deel te nemen aan het online verkeer door hen te wijzen op de mogelijke gevolgen van cybercrime, zoals phishing, sexting en cyberpesten.

Met digitale didactiek omvat onder andere dat een LMC-docent de twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek kan toepassen in de (online) lespraktijk. Klik op deze pagina de cover van het boek 'Wijze lessen', voor een uitgebreide omschrijving van deze twaalf bouwstenen.

Tot slot: omdat de ontwikkelingen op technologisch gebied zo snel gaan, is technologie als derde pijler aan het rijtje toegevoegd. We weten dat er een wereld van technologische toepassingen tot onze beschikking staat; het is van belang om hierin de juiste keuzes te maken en te blijven focussen op ondersteuning van de onderwijskwaliteit.

Deze beknopte omschrijvingen doen niet helemaal goed recht aan wat Digitale geletterdheid, Digitale didactiek en Technologie omvatten. In de komende edities van het e-magazine gaan we meer uitgebreid op deze begrippen in.

Er is inzichtelijk gemaakt over welke (ICT-)vaardigheden een docent minimaal zou moeten beschikken. Dit dekt niet het hele spectrum, maar geeft richting voor het traject.

De volgende vragen dienen zich dan aan: hoe dat te meten? Hoe zorgen we ervoor dat competent voelen en competent zijn daadwerkelijk met elkaar verweven zijn? En hoe kunnen we deze kennis inzetten ten gunste van de ontwikkeling van de docent, en ten bate van de leerling? Dat zijn belangrijke onderwerpen die tot en met december 2022 aan de orde zullen komen en waar we je over op de hoogte zullen houden.


“De docent is digitaal geletterd en zet ICT doelgericht in binnen leersituaties.”

WHO?

Rollen en bijdragen

Wanneer gekeken wordt naar ontwikkelingen op technologisch gebied, zijn er twee groepen in te delen. Aan de ene kant de pioniers die het boeiend vinden zelf op zoek te gaan naar de laatste innovatieve ontwikkelingen op digitaal gebied en deze toe passen in hun onderwijs. Aan de andere kant de docenten die nog zoekende zijn hoe de technologie ingezet kan worden en welke meerwaarde het oplevert in het onderwijs. De denktank richt zich op deze laatste groep.

Leerling HPC Centrum

De rol van de denktank zal zich de komende tijd nog verder moeten ontwikkelen. De leden kunnen uiteraard nu al een bijdrage leveren voor de (eigen) school, indien deze stappen wil gaan zetten richting ‘digiproof’.

De denktank werkt nauw samen met de eveneens recent opgerichte commissie ‘ICTO’ (ICT in het Onderwijs; verder te noemen ‘het ICTO’) waarin diverse scholen zijn vertegenwoordigd. De commissie vormt de schakel tussen de denktank en het bestuur. Vanuit die rol kan zij voorstellen doen aan het bestuur, of adviezen geven aan de scholen.

Zowel de denktank als het ICTO zijn verheugd dat zij zich kunnen laten adviseren en ondersteunen door Kris Stabel, expert op het gebied van innovaties in het onderwijs (Project Manager Educational Innovation - www.risbo.nl, onderdeel van EUR).

In samenwerking met elkaar zullen uiteindelijk alle collega's, ongeacht hun rol, een bijdrage kunnen leveren op de route naar LMC-DIGIPROOF.


“De eerste vragen die beantwoord moeten worden door de docent zijn 'wat wil ik bereiken met mijn leerlingen', en daarna kijken naar groepsgrootte en beschikbare tijd etc. Vervolgens moet de docent kunnen putten uit een 'repertoire' van passende werkvormen, en dan pas 'welke tool' maakt het mij makkelijk?”
(Kris Stabel, Community for Learning & Innovation, Risbo / EUR)

WHAT?

Wat zijn nu voorbeelden van concrete ICT-innovaties binnen scholen die het onderwijs beter, efficiënter en leuker maken?

In het e-magazine van juni 2020 werd al een voorbeeld gegeven van hoe ICT ondersteunend kan zijn voor de onderwijskwaliteit. De samenwerking van Het Zuiderpark College met onder andere IBM en STO Rotterdam in het project ‘P-Tech’ houdt in dat leerlingen al tijdens hun opleiding worden verleid tot (technisch) werk in de Rotterdamse bedrijfsleven. Een concreet gevolg daarvan is een modern SmartTech lokaal in het gebouw van de school, waar leerlingen aan de slag kunnen met 3D-printers, robots, drones en virtual reality-brillen en al doende bezig zijn met het vergroten van hun digitale vaardigheden en met creatief en oplossingsgericht (samen)werken.

Recent gaf het naburige Montfort College een presentatie hoe zij de ‘digiproof’ opdracht wil gaan invullen. Één van de elementen binnen de uitgedachte visie is dat over enige tijd alle vaksecties zullen zijn uitgerust met voor hen passende digitale leermiddelen. Het projectteam zal in dit groeiproces worden begeleid door onder andere deskundigen van de IT Campus, in het kader van de inspiratietour Expeditie Digitaal. Andere scholen die meededen of doen aan Expeditie Digitaal: Mavo Centraal, Het Zuiderpark College en Vak College Hillegersberg.

Op het Montfort College wordt daarnaast ervaring opgedaan met pilotproject 'DIGIT-vo'. Dat is een online lesmethode om leerlingen digitaal vaardig te maken. Zo leren zij bijvoorbeeld, in het kader van het onderwerp 'Mediawijsheid', dat hun ogen nog in ontwikkeling zijn en dat te veel schermgebruik kan leiden tot bijziendheid. Ze krijgen als tip de ’20-20-2’ regel: na 20 minuten computer/tablet/telefoon/boek moet je 20 seconden ver weg kijken (kijk bijvoorbeeld even naar buiten) en breng 2 uur per dag buiten door.

Tot aan december 2022 - en uiteraard ook daarná - zullen steeds via diverse kanalen mooie, aansprekende voorbeelden worden gedeeld van hoe ICT daadwerkelijk meerwaarde kan opleveren in het onderwijs.


“De rol van de docent mag niet onderschat worden.”

LMC DIGIPROOF denktank-deelnemers

De onderstaande personen zijn betrokken geweest bij de totstandkoming van de doelstellingen rondom LMC-DIGIPROOF.

  • Kelly de Bruijne-Nolles (docent Vak College Hillegersberg)
  • Christa van Gend (docent Roncalli Mavo)
  • Dionne van Ginkel (docent Veenoord SCHOOL4SPORT&LIFESTYLE)
  • Lia Hilkhuizen (ondersteuningscoördinator Veenoord SCHOOL4SPORT&LIFESTYLE)
  • Sedad Igdir (docent en iCoach Lyceum Kralingen)
  • Jessica Jansen (locatiedirecteur HPC Centrum)
  • Melek Koyigit (docent TooropMavo)
  • Birol Senkal (docent Lyceum Kralingen)
  • Angelique Verhoef (beleidsmedewerker onderwijs LMC Voortgezet Onderwijs)
  • Erwin Visser (teamleider vwo Montfort College)
  • Astrid de Vries (docent HPC Charlois)

“Alles gaat tegenwoordig digitaal en sneller dan we denken.”

Quotes van de denktank over het belang van LMC-DIGIPROOF

"Een belangrijke voorwaarde voor leren is het creëren van een veilige leeromgeving. Een omgeving waarin zowel docent als leerling zich vrij kan en vooral ook vrij durft te bewegen. Of we het nu willen of niet, deze omgeving wordt steeds minder tastbaar. Je bent als docent niet meer de enige bron van informatie. Contacten zijn niet meer afhankelijk van plaats en tijd en informatie komt sneller op ons af dan we kunnen verwerken. Het belang van een omgeving die digiproof is, is daarom evident. We moeten onze nieuwe digitale leeromgeving zo inrichten dat zowel docent als leerling zich vrij kan en durft te bewegen. Het onbekende wordt als gevaarlijk en onveilig ervaren. We moeten daarom een omgeving creëren die als kansrijk wordt ervaren en die als veilig wordt ervaren. Ik maak mij hard om ons onderwijs digiproof te maken, voor iedere leerling en docent binnen LMC-VO!"

Erwin Visser

"De rol van de docent mag niet onderschat worden. Digitale leersystemen kunnen steeds meer, maar de directe menselijke interactie bij het leren blijft voor mij onvervangbaar.

Ik zou in mijn eigen werkomgeving willen zien dat collega’s en leerlingen de juiste vaardigheden en kennis hebben over digitale geletterdheid, IT-skills en digitale didactiek en die dit op een manier kunnen inzetten om te leren functioneren in de samenleving van nu (en in de toekomst)."

Melek Kocyigit

"Ik zou in mijn eigen werkomgeving willen zien dat iedere docent en leerling een DigiPROF wordt en zo de scholen digiPROOF maakt.

Alles gaat tegenwoordig digitaal en sneller dan we denken. Daarom is het van belang dat iedereen meebeweegt in de snelheid en de digitale wereld, zodat we onze leerling klaar kunnen maken voor de digitale werelden daarmee dus de wereld van nu."

Dionne van Ginkel

Vanaf deze editie van het e-magazine is dit een vaste rubriek met mooie voorbeelden hoe ICT daadwerkelijk meerwaarde heeft in het onderwijs. Heb jij een voorbeeld? Of wil je reageren op dit artikel? Stuur dan een e-mail aan: averhoef@lmc-vo.nl.