LMC ACADEMIE
Workshop ‘Debatteren in de klas’
‘Debatonderwijs bij leerlingen én docenten.’
Dineke Oldenwening, docent Nederlands en coördinator bovenbouw havo/vwo van Montfort College, heeft afgelopen maart (in samenwerking met de DebatUnie, een specialist in debatonderwijs en debatevenementen) via de LMC Academie de workshop ‘Debatteren in de klas’ gegeven. Dineke ziet graag dat het debat een vaste waarde binnen het schoolcurriculum krijgt en maakt zich sterk om de krachten te bundelen van alle LMC-scholen. “Misschien kunnen we een LMC-breed debattoernooi organiseren, hoe mooi zou dat zijn?!” geeft Dineke enthousiast aan.
Dit schooljaar startte Dineke op Montfort College om de organisatie te versterken. Ze heeft dit schooljaar veel gedaan, op velerlei gebied. Zij is bijvoorbeeld aan de slag gegaan om meer met debat te gaan doen op de school, met succes: debatteren is nu opgenomen in het programma en er wordt gewerkt aan een doorlopende leerlijn vanaf klas 1. Daarnaast heeft ze een scholing debatteren voor alle docenten Nederlands georganiseerd en dat sloeg aan; er werd gelijk een vervolgtraining geboekt. Ook is Dineke gestart met een debatclub in de bovenbouw genaamd 'Panacee'. De leerlingen oefenen in debatteren en bekijken andere debatten online terug en letten op wat de successen en criteria zijn van een debat. De groep kijkt naar presentatie, argumentatie en opbouw. “Er zijn genoeg actuele onderwerpen om over te debatteren. Leerlingen vinden het interessant om te leren hoe je met een mening omgaat. Je kunt op ieder niveau en voor elke groep wel een aansprekend debat organiseren.”
Op 12 maart organiseerde Dineke op Montfort een toernooi van De Benelux Debatcompetitie; op dit evenement kwamen 240 leerlingen van 26 scholen debatteren. Het was een groot succes en voor de Montfort-leerlingen een geheel nieuwe ervaring. “De leerdoelen voor onze leerlingen staan uiteraard voorop en het was fantastisch om te zien hoe zij, buiten hun comfortzone zoveel geleerd hebben, in korte tijd.” Dineke is opgegroeid in Drenthe, heeft Nederlandse taal- en letterkunde en later communicatiekunde aan de Rijksuniversiteit Groningen gestudeerd. Naast haar studie en werk was ze ook politiek actief en in haar rol als voorzitter van een politieke jongerenorganisatie kwam ze op scholen om te debatteren. Daar ontdekte ze hoe leuk het is om voor de klas te staan. Door haar geliefde is Dineke in Rotterdam terechtgekomen en ze heeft in Rotterdam haar bevoegdheid gehaald. Haar eerste baan als docent was bij het Zuiderparkcollege in 1999. Na 7 jaar ging ze naar het Farelcollege in Ridderkerk. Ze kwam toen tot het inzicht “leerlingen zijn leerlingen en pubers zijn pubers, ongeacht hun achtergrond”. In 2010, na vier jaar, is ze naar het Johan de Witt-gymnasium in Dordrecht gegaan, waar ze les in de onder- en bovenbouw gaf. Daar is ze ook begonnen als leerjaarcoördinator en in contact gekomen met de DebatUnie. De DebatUnie biedt goede instrumenten om aan de slag te gaan met debatteren in de klas.
Hoe ben je in aanraking gekomen met debatteren?
“Debatonderwijs is de laatste jaren sterk ontwikkeld, vooral op het gebied van kritisch leren luisteren. Het is een manier om te leren je ideeën onder woorden te brengen, ideeën te toetsen en leren na te denken over vraagstukken in de maatschappij. Bij mijn vorige baan ben ik in aanraking gekomen met de DebatUnie, nadat ik een opiniestuk over het debatonderwijs had geschreven. Leerlingen vinden debatteren over het algemeen heel leuk, omdat het interactieve lessen zijn.”
Hoe heb je de LMC Academie gevonden om ook een workshop ‘debatteren in de klas’ voor collega’s te starten?
“Lorenzo Civile gaf bij de Smart Start tijdens zijn toespraak aan dat als je een goed idee hebt, je hem altijd kunt benaderen, vooral ook als het gaat om samenwerken. Wij zijn een ondernemende organisatie waarin veel mogelijk is. Daar sloeg ik op aan. De voordelen en leeropbrengsten van debatonderwijs zouden mooi in een debattoernooi passen voor de verschillende LMC-scholen. Het is hartstikke gaaf dat we de LMC Academie in huis hebben. Via deze route kunnen we debatonderwijs aanbieden. En er bleek ook interesse te zijn, binnen no-time hadden 10 collega’s van verschillende scholen met een diverse achtergrond, zoals kunst en maatschappijleer, dus niet alleen taaldocenten, zich aangemeld voor de workshop ‘Debatteren in de klas’. De workshop is gegeven samen met Rob Honig (DebatUnie-oprichter) en enthousiast ontvangen door de collega’s. Sommigen hadden de motivatie om te kijken hoe ze moeten starten in de klas met debatteren en anderen waren op zoek naar verdieping of onderbouwing. Ik hoop dat debatteren op verschillende manieren meegenomen wordt, voor burgerschap of taalvaardigheid. Je kunt het op meerdere thema’s inzetten. Het zou mooi zijn als we elkaar op weg helpen. Ik heb ervaring en kan ondersteunen bij het opnemen van debatteren in je curriculum. We hebben het idee om een soort leernetwerk te starten, voor cursisten en collega’s. Waarschijnlijk komt er dit jaar nog een workshop ‘Debatteren in de klas’ via de LMC Academie en volgend schooljaar ook een verdiepingscursus. Er kunnen nog meer verdiepingscursussen gegeven worden rondom verschillende thema’s. Maar dat is voor de toekomst. Waarschijnlijk komt er dit jaar nog een LMC-debatdag voor leerlingen, het plan is in de maak, maar ik ben er nog maar net en wil alles ook goed op- en uitzetten, dus het kost allemaal nog wat tijd.” (Informatie over de workshop ‘Debatteren in de klas’ klik hier.)
Hoe zie je de onderwerpen actueel onderwijs, burgerschap, kansengelijkheid & inclusiviteit terug in debatteren met leerlingen?
“Leerlingen kijken met hun eigen bril naar onderwerpen. Je neemt de wereld waar vanuit je eigen referentiekader. Debatteren verplicht je om het perspectief van andersdenkenden te onderzoeken. Naderhand komt er dan ook een heel interessante discussie op gang in de klas en die verschilt, zeker bij precaire thema’s ook onder andere per school, niveau en populatie. Burgerschap kun je aan alles verbinden. Aan participatie en inspraak, aan rechtvaardigheid en toekomstdromen. Wat kun je doen in bepaalde situaties, welke wegen en opties zijn er, hoe wordt er gereageerd, waar wil je naartoe, welke regels zijn er, welke overwegingen en argumenten komen naar voren? Hoe verhoud ik me tot iets of tot anderen? Wat wil, kan en vind ik? Het is echt heel interessant. Zeker voor pubers!”
Workshop 'Debatteren in de klas' met collega's, 21 maart '23.
Kunnen we verder nog iets verwachten op het gebied van debatteren?
“In korte tijd is er zoals je ziet al veel in gang gezet, wat echt fantastisch is! We hoeven natuurlijk niet het wiel opnieuw uit te vinden als Montfort College, of als LMC-VO! Er zijn fantastische initiatieven waarbij we kunnen aansluiten, zoals deelname aan het jaarlijkse debat op het gemeentehuis in Rotterdam. Zoals eerder genoemd, hoop ik op een jaarlijks debattoernooi voor LMC-scholen, om te beginnen tussen de lycea, hopelijk later voor nog meer scholen. Verder gaan we als LMC-VO een partnerschap aan met de Debatunie om te helpen bij de ontwikkeling van een reader debatteren voor het voortgezet onderwijs. Enkele LMC-docenten zullen helpen het materiaal te ontwikkelen. Ook zijn er (gesubsidieerde) mogelijkheden voor inzet van een debatexpert om activiteiten in de school te ontplooien of te begeleiden. Zo zitten er dus nog wat mooie zaken in de pijplijn, maar laten we vanaf hier één ding tegelijk oppakken. Leidend principe is: wat draagt bij aan de ontwikkeling van onze leerlingen en past binnen onze visie dat burgerschapsonderwijs betekenisvol vorm moet krijgen? Debatonderwijs draagt hieraan bij en past bij de nieuwste inzichten op het gebied van 21st century skills. Aan inspiratie geen gebrek! Wat sowieso bijzonder is, is dat op Montfort nog een debatliefhebber en -expert rondloopt, namelijk Abid el Majidi, docent Engels, die gepromoveerd is op debatonderwijs (in het Engels). In de Engelse lessen wordt dus ook al volop gedebatteerd en zo geven we onze leerlingen onbetaalbare, belangrijke dingen mee!”
Maira Siddiqui en Dineke Oldenwening.
Maira Siddiqui uit havo-5 van Montfort College, zit in de debatclub en vertelt erover:
“We beginnen met theorie: bijvoorbeeld over hoe je argumenten moet opstellen en daarna krijgen we een stelling die we bespreken met de groep, zo’n 10 minuutjes. We worden ingedeeld in een groepje ‘voor’ en een groepje ‘tegen’ en dan begint het debatteren pas echt! Ik wil graag mondzorgkunde studeren en daar is goede communicatie voor nodig, debatteren komt dus goed van pas. Met debatteren leer je veel over communicatie. Je leert ook hoe een ander kijkt naar een onderwerp en je leert om een beter gesprek te voeren. Ik houd sowieso wel van discussie en dankzij het debatteren heb ik een manier gevonden om beter te argumenteren. Bovendien leer je veel van debatteren, zoals goed luisteren naar de ander, je argumenten goed verwoorden en verstaanbaar maken, je mening vormen met behulp van een ander perspectief. Dat komt iedere dag van pas, ook om elkaar beter te begrijpen.”
Meer weten?
De training “Burgerschap“ gaat over maatschappelijke problemen in de klas. Klik hier voor meer informatie. Meld je dan via onze website en schrijf je in! Op dinsdag 10 oktober 2023 start een nieuwe groep en er zijn nog plekken beschikbaar! Of ben nieuwsgierig naar hoe je debatteren in jouw onderwijspraktijk nog actiever kunt inzetten? Neem een kijkje op de website van de LMC Academie en schrijf je in voor de eerstvolgende groep van de training: ’’Debatteren in de klas,’’ die start op dinsdag 7 november 2023. Klik hier voor meer informatie of neem contact op via info@lmcacademie.nl.
