ONDERWIJS
Het Zuiderpark College
Met ‘Actueel onderwijs’, een van de pijlers binnen de meerjarenstrategie van LMC-VO, leggen we voor onze leerlingen de verbinding met de omliggende wereld. Daarin is technologie meer en meer verweven in het dagelijks leven en in het werkveld. Hoe geeft het docententeam van Het Zuiderpark College 'Actueel onderwijs’ in de praktijk vorm? Docent en mentor Sean Ho en tweedejaars leerlingen Mia en Nadia vertellen over de ‘SMART-aanpak’ van deze moderne school op Zuid.
Het grote, lichte gebouw aan de Montessoriweg, dat Het Zuiderpark College deelt met Montfort College, ligt op loopafstand van winkelcentrum Zuidplein. Op een doordeweekse dag na drieën lopen er nog wat leerlingen rond die net hun laatste lessen hebben afgerond. Ze blijven nog een beetje napraten en hebben duidelijk geen haast om de school te verlaten. Zo ook de onderbouwleerlingen Mia en Nadia: maar wat graag tonen zij op verzoek "hun” SMARTBusiness lokaal waar zij les krijgen van “Meneer Ho”. Sean Ho geeft aan dat het lokaal één van de acht ruimtes is die recent verbouwd en vernieuwd zijn. Ze sluiten nu helemaal aan op de schoolvisie: leerlingen in verschillende vormen en op elke plek in aanraking laten komen met nieuwe technologie.
Docent Sean met leerlingen Mia en Nadia
SMART-vakken
“Wat specifiek 'Zuiderpark’ is, is dat in de onderbouw alle basis-, kader- en gl/tl-leerlingen wekelijks in totaal acht Smart-lesuren krijgen.” vertelt hij. “Die uren zijn verdeeld over de vakken SMARTBusiness, SMARTTech, SMARTCare en SMARTArt.” Met deze vakken maken leerlingen alvast kennis met de bovenbouwprofielen Economie & Ondernemen (E&O), Produceren, installeren en energie (PIE), Zorg & Welzijn (Z&W) en Bouwen, wonen en interieur (BWI). De Smart-vakken helpen leerlingen bij het maken van hun profielkeuze aan het einde van het tweede jaar. Leerlingen maken daardoor een bewuste keuze en komen eenmaal in de bovenbouw goed beslagen ten ijs. Sean: “Het is belangrijk dat leerlingen al enigszins vertrouwd zijn met de thema's binnen het profiel en met de technologie die daarbij komt kijken. Met onze SMART lokalen en lesinvulling in de onderbouw denken we een goede aanpak daarvoor te hebben gevonden. In eerste instantie stond 'SMART’ voor het gebruik en aanleren van digitale vaardigheden, maar toen was het nog beperkt tot de techniekvakken. In de afgelopen jaren hebben wij het uitgebreid om alle 21st century skills te bedekken.”
SMARTCards
Net als bij andere LMC-scholen spant het schoolteam van Het Zuiderpark College zich continu in om het onderwijs door te blijven ontwikkelen. De vraag wat en waar moderne technologische toepassingen van toegevoegde waarde zijn voor het onderwijs speelt daarbij een belangrijke rol. Om kennis en inspiratie op te doen bracht een deel van het schoolteam een bezoek aan het Mondial College in Nijmegen met vergelijkbare ambities: het in het onderwijs ‘verweven’ van de mogelijkheden die nieuwe technologieën bieden in de beroepspraktijk. Sean: “Na het bezoek hadden we een duidelijk idee over de manier waarop wij onze werkruimtes wilden inrichten. We wilden de leerlingen de kans bieden om te werken op een plek die goed aansluit op hun behoeftes. Dit is in de inrichting van ons lokaal te zien in de combinatie van sta- en zitplekken.”
Het resultaat van deze inspanningen mag er zijn. De prachtige praktijklokalen hebben de modernste faciliteiten waar leerlingen kunnen oefenen alsof ze in de echte beroepspraktijk in de weer zijn. Tijdens de stages maken zij daar vervolgens ‘in het echt’ kennis mee. Ook de verschillende verbouwde SMART lokalen ademen een doordachte schoolvisie uit. Maar de fysieke leeromgeving is niet het enige waarin innovaties werden doorgevoerd. Sinds dit schooljaar werken docenten en leerlingen met kleurrijk vormgegeven SMARTCards. Deze bevatten korte opdrachten waarmee leerlingen in aanraking komen met aspecten van de bovenbouw profielen. “Wij hebben de kaarten ontwikkeld met het idee dat de leerlingen in de praktijklessen hun 21st century skills zouden ontwikkelen. Bij een hoop kaarten is er ook voor gekozen om gebruik te maken van digitale leermiddelen.” licht Sean toe.
“De kaarten spelen een grote rol bij de praktijkvakken in de onderbouw. Wij hebben een duidelijke scheiding gecreëerd tussen theorie- en praktijkvakken, waarbij er binnen de praktijkvakken op een uniforme manier wordt gewerkt. Hierdoor ontstaat er een duidelijke structuur voor de leerlingen. Zij weten precies wat er van hen wordt verwacht tijdens de SMART lessen en hoe zij aan de slag kunnen gaan met de opdrachten.”
SMARTCard pagina 1 (klik voor vergroting)
SMARTCard pagina 2 (klik voor vergroting)
SMARTCard pagina 3 (klik voor vergroting)
‘Voorproeven’
Sean legt uit: “Leerlingen krijgen zo mee wat het doel en de opbouw is van de opdracht. En ze moeten steeds een bepaalde techniek of technologie toepassen. Ze ervaren ook wat ze leuk vinden, waar ze goed in zijn en welk profiel daarbij past.”. Hij licht toe dat bij het vak SMARTArt bijvoorbeeld mode- en designprogramma’s op de iPad leerlingen helpen om hun digitale schetsen te ‘vertalen’ naar een echt schilderij of een tekening. Deze vaardigheid komt in de bovenbouw van pas bij het profiel BWI. Of bij SMARTCare, gerelateerd aan het profiel Z&W: bij dat vak leren leerlingen bijvoorbeeld te werken met een zorgrobot. Bij het vak SMARTTech kan een opdracht bijvoorbeeld zijn het isometrisch tekenen of het bouwen van een brug; aspecten van de profielen PIE en BWI. De SMARTBusiness opdrachten zijn gelieerd aan het bovenbouw profiel E&O. Leerlingen bouwen en beheren bij dat profiel een webshop, leren de beginselen en diverse toepassingen van ICT, gaan aan de slag met logistieke uitdagingen en raken thuis in de wereld van ondernemen en marketing. Sean: “Al in de onderbouw krijgen leerlingen dus de kans om via het vak SMARTBusiness dit alles ‘voor te proeven’”.
Zowel Nadia als Mia komen van een basisschool in de buurt. Waarom ze voor Het Zuiderpark College hebben gekozen? “Ik vond de Youtube filmpjes van deze school heel leuk en ik heb een rondleiding gekregen” legt Nadia uit. “Ook vond ik dat er veel leuke buitenschoolse activiteiten zijn. Je kunt bijvoorbeeld meedoen aan lessen Masterchef, Sport, Fashion en Design Fotografie” somt ze op. Voor Mia waren het vooral de ligging van de school dichtbij huis en eveneens de rondleiding die haar over de streep trokken. “De leukste lessen vind ik SMARTBusiness en Economie” vervolgt ze. Nadia sluit zich daarbij aan: “Ik houd op zich ook wel van Sport, maar het hangt er vanaf wat we die les gaan doen. Wiskunde vind ik ook wel leuk. Maar ook dan hangt het er vanaf wat we gaan doen.”
Structuur
Zittend aan een grote tafel in het SMARTBusiness lokaal overzie je de hele ruimte. Wat is er nu zo ‘Smart’ aan dit lokaal? “Leerlingen en de docent doen altijd bij de start-stop-plek de opstart en de afsluiting van de les” zegt Sean terwijl hij naar het Digibord wijst. Voor het grote scherm staat in een halve cirkel een solide, houten ‘muur’ opgesteld met vilten kussentjes erop. "Daar is dan de instructie en vervolgens gaan ze aan de slag met de opdracht. Soms individueel, soms in groepjes. En kijk, daar aan de raamkant bij die hoge tafels en hoge stoelen kunnen leerlingen ervoor kiezen om te blijven staan terwijl ze iets aan het bespreken of uitwerken zijn. Fijn voor degenen voor wie het wat lastiger is om lang achter elkaar te zitten.” Aan de andere kant van de ruimte is een huiselijk zitje gecreëerd. “Dat is de plek waar we soms rollenspellen doen. Zoals bijvoorbeeld een klant-verkoper gesprek” vult hij aan. “En zo bij elkaar is er voor leerlingen zowel afwisseling als structuur in de les.”
Volgende stap
Op de vraag welke uitdagingen het team tegenkwam bij de introductie van het “SMART” principe, geeft hij aan: “De manier waarop wij de SMART kaarten in eerste instantie hadden ontworpen zorgde voor enorm veel werk voor de docent. Het beoordelen van het werk van de leerlingen kostte veel tijd en moest op een betere manier worden ingevuld. Alle SMART docenten zijn toen samengekomen om na te denken over een betere manier van beoordelen. Hier hebben wij toen ideeën uitgewisseld over een andere manier van beoordelen/waarderen. Toen is besloten dat voorlopig alle vakken op hun eigen manier gaan beoordelen en dat wij op een latere datum weer bijeenkomen om ervaringen te delen.
Een andere, volgende stap is een verbetering van de koppeling met de 21st century skills. Skills zoals ICT-basisvaardigheden komen erg veel voor, maar er zijn veel vaardigheden waar meer aandacht aan zou moeten worden besteed.”
Vakoverstijgende doelen
Collega Seyda Ipekcioglu, docent E&O en mentor, deelt desgevraagd ook graag haar ervaringen met de ontwikkeling van de SMART lessen binnen zowel de vakgroep als schoolteam.
“Voorheen verzorgden wij vier uur in de week theorielessen, vanuit de methode ‘Pincode’. De Power Pointpresentaties lagen in principe al klaar en moesten alleen geactualiseerd worden. Tijdens de vakgroepsvergaderingen wisselden wij ideeën uit en hielden we elkaar up-to-date over de ervaringen en de stand van zaken in de onderwijsontwikkeling op onze school. Tijdens de eerste vergaderingen over het nieuwe concept, was het aanvankelijke sparren toch wel goed om met elkaar op één lijn te kunnen komen en tot een uiteindelijk besluit te komen over de aanpak. In het begin waren er collega's die wat terughoudend tegenover het idee stonden dat wij periodiek onze ideeën moesten uitwisselen tijdens de SMART sessies. Uiteindelijk merkten wij dat wij juist op deze manier verschillende ideeën en perspectieven kunnen benutten. Dit hielp dan ook met de organisatorische aspecten zoals het verdelen van taken, aanhouden van een goede basis, succescriteria bedenken etc.
Ook al zijn de vakken Business, Art, Zorg en Tech inhoudelijk niet hetzelfde: wij hebben toch wel dezelfde gezamenlijke doelen. Dit zijn dan eigenlijk de vakoverstijgende doelen die wij koppelen aan de 21e-eeuwse vaardigheden.”
Onderneming starten
Dat zowel Mia als Nadia hebben gekozen voor het profiel Economie & Ondernemen komt niet als een verrassing. Sean kondigt aan dat zij in het derde jaar multimediale producten mogen ontwikkelen in een echte fotostudio op school, en dat zij in het vierde jaar een echte onderneming gaan starten. De enthousiaste reacties van beide leerlingen beloven wat. Een mooie kans om in een ‘hoe is het nu met’ -rubriek in een toekomstig emagazine met hen samen terug te blikken en hun belevenissen en ondernemingen te presenteren. Klinkt dat slim? Of beter gezegd SMART?
Over Tech op Zuid
Het Zuiderpark College is één van de scholen die is aangesloten bij een samenwerkingsverband dat wordt ondersteund door Tech op Zuid. Tech op Zuid is onderdeel van het landelijke ondersteuningsteam Sterk Techniekonderwijs en ondersteunt scholen op Rotterdam Zuid bij het maken en uitvoeren van de regionale plannen. Daarnaast biedt Tech op Zuid data, inspiratie, tools en informatie om Rotterdam Zuid te helpen bij het vormen van het samenwerkingsverband, het planvormingsproces en de uitvoering.