In het Eenheid Zorg-project ‘De krachten bundelend naar sociale veiligheid in het Rotterdamse voortgezet onderwijs’ werkt LMC-VO samen met (o.a.) CVO, BOOR, Yulius, De Waag, Erasmus Universiteit Rotterdam en Gemeente Rotterdam. Het centrale doel van het project is het versterken van de sociale veiligheid in en rondom Rotterdamse vo-scholen. In het schooljaar 2020 – 2021 richtte het project zich op het ondersteunen van de Rotterdamse v(s)o- en OPDC-docenten en op het omgaan met grensoverschrijdend gedrag van leerlingen.

Voor de komende periode staan de volgende doelen centraal:

1. Het versterken van de samenwerking tussen het onderwijs en partners (zodat incidenten van fysieke agressie en wapenbezit door leerlingen eerder worden aangepakt);
2. Het beter voorbereid zijn op incidenten van fysieke agressie en wapenbezit onder leerlingen (zodat het veiligheidsgevoel onder docenten toeneemt);
3. Het integreren van handelingsadviezen voor opvoeders binnen het OPDC-traject (om meer overeenstemming te realiseren tussen school en thuis over de benadering van leerlingen);
4. V(s)o-scholen ondersteunen bij het versterken van de samenwerking met opvoeders (ter preventie van fysieke agressie en wapenbezit van leerlingen).

Deze doelen sluiten aan op het door de Gemeente Rotterdam breed opgezette Actieplan ‘Veiligheid in en om het onderwijs (vo & mbo)’. Het actieplan richt zich enerzijds op de preventie van incidenten en anderzijds op adequaat handelen wanneer zich toch een incident voordoet. Het doel is te komen tot een versterking van de sociale veiligheid binnen het Rotterdamse vo, door te zorgen voor een veilige pedagogische setting voor zowel de leerling als voor de docent.

Is er aandacht voor agressie in de klas op de lerarenopleiding?

"Tijdens mijn opleiding was daar helemaal geen aandacht voor. Het is een thema van de laatste jaren, zeker voor de grote stedenproblematiek. Ik ben van mening dat hier bij de opleidingen expliciet aandacht aan besteed zou moeten worden."

Wat denk je wat collega’s kunnen met de werkwijzer?

"Het is goed dat dit document er nu is. Het is belangrijk dat docenten er kennis van nemen. Als er zich een incident voordoet, denk ik wel dat de werkwijzer erbij wordt gehaald en van nut zal zijn. Op het OPDC wordt het document toegevoegd aan het veiligheidsplan.

Ik werk nu op een vrij kleine school waar alles overzichtelijk is en je snel kunt schakelen met collega's. Op scholen van een grotere omvang weet ik dat je je daar alleen kunt voelen en het dan wellicht lastiger is om de weg te vinden naar de juiste persoon bij wie je je verhaal kwijt kunt. De werkwijzer is heel praktisch met handelingsrichtlijnen hoe je als docent kunt reageren op een onveilige situatie en bij wie je terecht kunt. Als een docent zich niet veilig voelt, voelen leerlingen zich ook niet veilig."

Je hebt inmiddels met het team een simulatie gehad. Hoe is dat gegaan? Wat is je advies aan collega’s/andere scholen?

"Binnen het traject hebben we met het gehele team van het OPDC een simulatie gedaan. Dit hebben we als zeer verhelderend en positief ervaren. Met name het bewust worden van verschillende signalen die leerlingen met risicogedrag uitzenden. Als docent kun je een belangrijke rol vervullen in het voorkomen van onveilige situaties. Daarnaast hebben we handvatten gekregen hoe te reageren wanneer er een escalatie plaatsvindt. Het onderscheid tussen functionele en instrumentele agressie kwam hierbij goed naar voren.

Mijn advies is om regelmatig met het team stil te staan bij het thema veiligheid en agressie. Daarbij zijn simulaties een heel verhelderend middel om tot bewustwording te komen."